Từ năm 2025, phương thức xét tuyển bằng học bạ THPT, từng được coi là “con cưng” trong tuyển sinh, đang bị nhiều trường đại học giảm mạnh chỉ tiêu hoặc loại bỏ hoàn toàn. Đây là sự thay đổi lớn đối với hệ thống tuyển sinh đại học tại Việt Nam, khi phương thức xét học bạ từng chiếm tỷ lệ cao trong việc tuyển chọn thí sinh.
1. Lý Do Học Bạ Trở Thành “Con Cưng”
Trong những năm trước, xét tuyển học bạ là phương thức phổ biến tại nhiều trường đại học, đặc biệt là các trường tư thục hoặc các trường có tính chất đào tạo chuyên môn cao. Tỷ lệ xét tuyển học bạ có thể chiếm từ 10-30%, thậm chí lên đến 50-60% ở một số trường. Học bạ giúp giảm bớt áp lực thi cử, thí sinh có thể chọn các môn học có kết quả tốt nhất để đăng ký xét tuyển, từ đó tăng cơ hội trúng tuyển.
Năm 2023, học bạ chiếm đến 30,24% trong tổng số phương thức xét tuyển, đứng thứ hai sau phương thức thi tốt nghiệp THPT với tỷ lệ 49,45%.
2. Nhiều Trường Đại Học Quay Lưng Với Xét Tuyển Học Bạ
Tuy nhiên, năm 2025 sẽ chứng kiến sự thay đổi mạnh mẽ khi nhiều trường đại học lớn quyết định giảm chỉ tiêu hoặc loại bỏ hoàn toàn phương thức xét học bạ. Ví dụ, Đại học Kinh tế Quốc dân đã chính thức bỏ xét tuyển bằng học bạ từ năm 2024. Trường Đại học Sư phạm TPHCM, vốn sử dụng học bạ để xét tuyển độc lập, cũng sẽ không áp dụng phương thức này nữa từ năm 2025. Tương tự, Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội cũng bỏ phương thức xét tuyển học bạ độc lập.
3. Vì Sao Các Trường Đại Học “Chê” Điểm Học Bạ?
Lý do các trường đại học giảm thiểu xét tuyển bằng học bạ bắt nguồn từ những bất thường trong kết quả học bạ so với điểm thi tốt nghiệp THPT. Nhiều khảo sát chỉ ra rằng, điểm học bạ của thí sinh thường cao hơn điểm thi tốt nghiệp, thậm chí có sự chênh lệch lớn giữa điểm học bạ và điểm thi ở các môn học khác nhau. Chẳng hạn, 60% thí sinh trúng tuyển bằng học bạ có tổng điểm thi tốt nghiệp thấp hơn 3 điểm so với những thí sinh trúng tuyển bằng phương thức thi.
Bên cạnh đó, các trường cũng lo ngại về việc “làm đẹp” điểm số trong học bạ, làm ảnh hưởng đến tính minh bạch trong tuyển sinh. Sự chênh lệch điểm học bạ giữa các trường THPT cũng tạo ra sự không công bằng trong việc đánh giá năng lực thí sinh.
4. Chuyển Hướng Sang Các Phương Thức Tuyển Sinh Khác
Để đảm bảo chất lượng đầu vào, nhiều trường đại học đang chuyển hướng sang các phương thức xét tuyển khác như kỳ thi đánh giá năng lực, kỳ thi đánh giá tư duy hoặc kết hợp nhiều tiêu chí như điểm thi tốt nghiệp THPT, chứng chỉ quốc tế, và kết quả các kỳ thi chuyên biệt. Những phương thức này giúp đảm bảo tính công bằng và minh bạch hơn trong tuyển sinh.
5. Hướng Đi Mới Cho Tuyển Sinh Đại Học
Chất lượng đầu vào của thí sinh sẽ là yếu tố quyết định cho sự thành công của các trường đại học trong việc đào tạo sinh viên chất lượng. Việc giảm phụ thuộc vào xét tuyển học bạ và chuyển sang các phương thức tuyển sinh đa dạng hơn sẽ giúp nâng cao chất lượng đào tạo và giảm thiểu các vấn đề như học sinh không theo kịp chương trình đại học hoặc phải dừng học giữa chừng.
Những thay đổi này cũng là lời “cảnh tỉnh” đối với các trường đại học khi phải chú trọng đến việc xây dựng các phương thức tuyển sinh chất lượng, công bằng và minh bạch hơn, nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững trong tương lai.