Theo một báo cáo từ Education First, Trung Quốc đã tụt hạng trong bảng xếp hạng mức độ thông thạo tiếng Anh, xếp vị trí 91/116 quốc gia và vùng lãnh thổ, giảm mạnh so với vị trí 38/100 cách đây bốn năm. Sự sụt giảm này phản ánh sự thay đổi trong xu hướng học tiếng Anh tại quốc gia này, khi trước đó, việc học tiếng Anh được xem là rất quan trọng và là một công cụ mở ra cơ hội việc làm tại các công ty quốc tế.
Bối cảnh lịch sử của “cơn sốt tiếng Anh” tại Trung Quốc
Trong suốt 40 năm mở cửa, Trung Quốc đã chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ trong việc học tiếng Anh. Hàng triệu người học tiếng Anh với hy vọng có thể tìm được công việc tốt hơn, làm ăn với các công ty quốc tế, hay thậm chí định cư ở nước ngoài. Tuy nhiên, tình hình đã thay đổi trong những năm gần đây, khi mối quan hệ của Trung Quốc với các quốc gia nói tiếng Anh trở nên căng thẳng hơn do chiến tranh thương mại và bất đồng ngoại giao.
Tình hình hiện tại: Sự giảm hứng thú và các yếu tố tác động
Ngày nay, việc học tiếng Anh không còn là ưu tiên hàng đầu của nhiều người Trung Quốc. Các ứng dụng dịch thuật ngày càng phát triển và được sử dụng rộng rãi, giúp giảm bớt sự cần thiết của việc học ngoại ngữ này. Thêm vào đó, việc Trung Quốc đóng cửa biên giới trong đại dịch Covid-19 đã hạn chế khả năng giao lưu quốc tế và càng khiến mối quan hệ giữa Trung Quốc với các quốc gia phương Tây trở nên căng thẳng.
Bên cạnh đó, khi nền kinh tế Trung Quốc bắt đầu chậm lại, sự thận trọng trong xã hội ngày càng gia tăng, khiến ít người có nhu cầu đi du lịch nước ngoài hoặc học tiếng Anh để giao tiếp. Một số ý kiến từ các học giả cũng cho rằng nền giáo dục của Trung Quốc, đặc biệt là phương pháp học thuộc lòng và kèm riêng, dù giúp học sinh đạt điểm cao trong các kỳ thi như IELTS, nhưng không đủ giúp họ tự tin và lưu loát khi sử dụng tiếng Anh trong giao tiếp thực tế.
Các kỳ thi và thực tế học tiếng Anh của sinh viên Trung Quốc
Một nghiên cứu của Viện Chính sách Giáo dục Đại học (Hepi) cho thấy trình độ tiếng Anh của sinh viên Trung Quốc thấp hơn đáng kể so với sinh viên đến từ các nền kinh tế phát triển khác như Ấn Độ và Malaysia. Mặc dù nhiều sinh viên có thể vượt qua kỳ thi tiếng Anh quốc tế, nhưng không phải ai trong số họ cũng có khả năng giao tiếp tự tin bằng tiếng Anh khi du học tại các quốc gia nói tiếng Anh.
Một khảo sát đối với nghiên cứu sinh Trung Quốc tại Anh cho thấy có một số sinh viên tự đánh giá trình độ tiếng Anh của mình thấp hơn yêu cầu của các trường đại học, dù họ đã đạt đủ điểm trong các kỳ thi đánh giá. Điều này cho thấy sự khác biệt giữa kỹ năng ngôn ngữ học thuật và khả năng giao tiếp thực tế.