Số lượng thí sinh đăng ký thi cao học tại Trung Quốc năm 2025 đã giảm mạnh, với khoảng 3,88 triệu người đăng ký, giảm 500.000 so với năm 2024. Đây là năm thứ hai liên tiếp số thí sinh thi cao học giảm, đánh dấu sự kết thúc của một thập kỷ tăng trưởng nhanh chóng trong số lượng đăng ký thi cao học.
Sự Giảm Sút Do Bằng Cấp Cao Không Đảm Bảo Việc Làm Tốt
Các chuyên gia cho rằng nguyên nhân chính của sự giảm sút này là bởi tấm bằng thạc sĩ, tiến sĩ không còn là bảo chứng cho một công việc tốt. Ông Hùng Bình Kỳ, Giám đốc Viện Nghiên cứu Giáo dục thế kỷ 21, chia sẻ rằng nhiều sinh viên nhận ra rằng kỹ năng nghề nghiệp thực tế mới là yếu tố quan trọng nhất để đảm bảo cơ hội việc làm, thay vì chỉ dựa vào bằng cấp học thuật cao.
Ông Trần Chí Văn, thành viên Hội Xã hội Phát triển Chiến lược Giáo dục Trung Quốc, cũng nhận định rằng lợi ích từ việc học sau đại học đã giảm sút, khiến nhiều sinh viên cảm thấy việc tìm kiếm công việc ngay sau khi tốt nghiệp là lựa chọn hiệu quả hơn.
Tình Hình Học Phí và Chi Phí Sống
Một yếu tố khác ảnh hưởng đến quyết định của sinh viên là mức học phí ngày càng cao. Chẳng hạn, chương trình thạc sĩ thiết kế công nghiệp tại Đại học Giao thông Thượng Hải dự kiến có học phí lên đến 160.000 nhân dân tệ (gần 22.000 USD), trong khi thu nhập bình quân đầu người tại Trung Quốc chỉ khoảng 39.000 nhân dân tệ. Bên cạnh đó, nhiều trường đại học cũng không còn bố trí chỗ ở ký túc xá cho học viên cao học, buộc họ phải tìm thuê nhà bên ngoài, làm gia tăng thêm chi phí sống.
Thay Đổi Tích Cực Trong Cách Tiếp Cận Giáo Dục Sau Đại Học
Bà Phan Hữu Di, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Đánh giá Giáo dục tại Đại học Đồng Tế (Thượng Hải), nhận định rằng sự giảm sút số thí sinh thi cao học phản ánh sự thay đổi tích cực trong cách tiếp cận giáo dục sau đại học. Sinh viên hiện nay có xu hướng chọn học cao học khi có mục tiêu nghề nghiệp rõ ràng, thay vì học vì áp lực hay chưa xác định được con đường sự nghiệp. Bà Di cũng cho rằng xu hướng này sẽ tạo áp lực lên các trường đại học, yêu cầu họ cải cách các chương trình học để đáp ứng nhu cầu của sinh viên trong các giai đoạn khác nhau của sự nghiệp.
Cạnh Tranh Khốc Liệt và Tỷ Lệ Trúng Tuyển Thấp
Dù số lượng thí sinh giảm, tỷ lệ trúng tuyển tại kỳ thi cao học quốc gia của Trung Quốc vẫn chỉ khoảng 24%, một tỷ lệ rất thấp, khiến kỳ thi này được ví von là “Gaokao phiên bản cấp cao”. Kỳ thi Gaokao (Cao khảo), vốn được coi là kỳ thi đầu vào đại học khốc liệt nhất thế giới, đã trở thành một chuẩn mực về sự cạnh tranh và khó khăn đối với học sinh Trung Quốc.