1. Nhu cầu dạy thêm – Thực tế và chính đáng

Theo khảo sát của Đại học Quốc gia TP HCM với hơn 12.500 giáo viên mầm non và phổ thông tại Nam Bộ, có hơn 63% giáo viên mong muốn được hợp pháp hóa việc dạy thêm. Lý do chính:

• Nhu cầu học thêm: Học sinh cần nâng cao kiến thức, ôn thi tốt nghiệp và cải thiện thành tích học tập.
• Phụ huynh bận rộn: Học thêm giúp giải quyết vấn đề thời gian đón con của nhiều phụ huynh.
• Áp lực kinh tế: Thu nhập từ nghề giáo chỉ đáp ứng khoảng 51,8% nhu cầu chi tiêu hàng tháng của gia đình, ngay cả khi lương cơ sở đã tăng.

2. Các hình thức dạy thêm phổ biến hiện nay

Giáo viên dạy thêm qua nhiều hình thức, bao gồm:

• Dạy phụ đạo tại trường: Với sự thống nhất từ trường và phụ huynh, chủ yếu để tăng tiết hoặc ôn thi.
• Dạy tại trung tâm: Phổ biến với giáo viên môn ngoại ngữ.
• Dạy thêm tại nhà hoặc online: Dù hiện tại vẫn bị cấm, nhiều giáo viên thực hiện để tăng thu nhập.

3. Quy định hiện hành về dạy thêm

Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo:

• Giáo viên không được dạy thêm học sinh chính khóa nếu chưa được hiệu trưởng cho phép.
• Công chức, viên chức không được phép tổ chức kinh doanh, bao gồm việc dạy thêm ngoài nhà trường.

4. Quan điểm và giải pháp đề xuất

• Quan điểm của giáo viên:
  • Nhiều giáo viên đặt câu hỏi: “Tại sao nghề giáo không được làm thêm, trong khi nhiều nghề khác được phép?”.
  • Họ mong muốn việc dạy thêm tại nhà hoặc online được hợp pháp hóa để tăng thu nhập chính đáng và bảo vệ hình ảnh nhà giáo.
• Đề xuất từ các bên:
  • Bộ Giáo dục đang xây dựng dự thảo mới, dự kiến bỏ thủ tục xin phép hiệu trưởng và thay bằng việc báo cáo danh sách học sinh, cam kết không bắt buộc học thêm.
  • Đưa dạy thêm vào danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện để dễ quản lý, tránh biến tướng và đảm bảo quyền lợi cho cả giáo viên lẫn học sinh.

5. Những hệ lụy nếu không hợp pháp hóa

• Hình ảnh nhà giáo bị tổn hại: Việc dạy “chui” khiến xã hội đánh giá tiêu cực về giáo viên.
• Khó quản lý: Việc dạy thêm không chính thức dễ dẫn đến biến tướng, lạm dụng quyền lực để ép học sinh học thêm.
• Áp lực nghề nghiệp: Giáo viên buộc phải làm nhiều nghề tay trái ít liên quan để trang trải cuộc sống, làm giảm chất lượng giảng dạy.

6. Lợi ích của việc hợp pháp hóa dạy thêm

• Đảm bảo thu nhập chính đáng: Giúp giáo viên cải thiện đời sống mà không phải lo lắng về các quy định cấm đoán.
• Nâng cao chất lượng dạy học: Giáo viên có thể tập trung đầu tư vào giảng dạy thay vì làm các công việc ngoài ngành.
• Quản lý minh bạch: Quy định rõ ràng giúp tránh tình trạng ép buộc học thêm hoặc sử dụng sai mục đích học phí.

7. Kết luận

Hợp pháp hóa việc dạy thêm tại nhà và online là một bước tiến cần thiết, không chỉ để đáp ứng nhu cầu của xã hội mà còn giúp bảo vệ danh dự và đời sống của giáo viên. Đây cũng là cách để nâng cao chất lượng giáo dục và đảm bảo quyền lợi cho học sinh, phụ huynh và cả những người làm nghề giáo.