Vai trò của giáo dục đại học trong phát triển kinh tế vùng
Tại hội thảo về đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao ở Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ, các chuyên gia nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kết nối giáo dục đại học với phổ thông và các doanh nghiệp để đáp ứng nhu cầu thị trường lao động trong kỷ nguyên số.
GS Bùi Văn Ga, nguyên Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, khẳng định rằng kinh tế chỉ phát triển mạnh ở những khu vực có nhân lực chất lượng cao. Ông cho rằng việc đào tạo nhân lực nên đi trước để thu hút đầu tư, thay vì chờ nhu cầu thị trường.
Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Hoàng Minh Sơn đồng tình, nhấn mạnh rằng các trường đại học không chỉ đào tạo theo nhu cầu hiện tại mà còn phải dự đoán và đón đầu xu hướng lao động trong tương lai.
Gắn kết giáo dục đại học với trường phổ thông
GS.TS Lê Quân, Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội, cho rằng việc đào tạo tài năng cần bắt đầu từ bậc phổ thông. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của:
- Định hướng nghề nghiệp: Giúp học sinh chọn ngành học phù hợp với nhu cầu thị trường.
- Bồi dưỡng kỹ năng nghiên cứu: Chuẩn bị cho những học sinh xuất sắc ngay từ sớm.
Ngoài ra, việc gắn kết giữa các trường phổ thông và đại học còn tạo điều kiện thuận lợi để phát triển nguồn nhân lực trong các lĩnh vực STEM, vốn được coi là động lực tăng trưởng của khu vực.
Đổi mới chương trình đào tạo và hợp tác quốc tế
Các đại học cần cải tiến chương trình đào tạo, hướng tới:
- Kiến thức rộng và kỹ năng thích nghi: Chuẩn bị cho sinh viên đối mặt với sự thay đổi nhanh chóng của thị trường lao động.
- Hợp tác quốc tế: Áp dụng chương trình đào tạo tiên tiến từ các trường đại học hàng đầu trên thế giới.
- Tăng cường tiếng Anh: Biến tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai để sinh viên dễ dàng tiếp cận kiến thức chuyên môn quốc tế.
Thực trạng giáo dục đại học ở miền Trung
Báo cáo tại hội thảo cho thấy:
- Khu vực Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ có 44 cơ sở giáo dục đại học, nhưng đa số quy mô nhỏ, cơ sở vật chất và đội ngũ giảng dạy còn hạn chế.
- Tỷ trọng sinh viên ngành STEM thấp hơn mức trung bình cả nước, trong khi đây là lĩnh vực cần thiết cho các ngành công nghiệp mũi nhọn như cơ khí, hóa dầu.
- Tuyển sinh khó khăn dẫn đến lãng phí nguồn lực giáo dục.
Giải pháp và định hướng phát triển
- Dự báo nhu cầu nhân lực: Đưa ra chỉ tiêu cụ thể từng giai đoạn để lập kế hoạch đào tạo phù hợp với mục tiêu kinh tế – xã hội.
- Gắn kết với địa phương và doanh nghiệp: Đảm bảo sinh viên được đào tạo phù hợp với yêu cầu thực tế.
- Chuyển giao công nghệ: Tăng cường vai trò của các trường đại học trong việc hỗ trợ doanh nghiệp địa phương.