Thực trạng đào tạo và nhu cầu thực tiễn của ngành công nghệ thông tin tại Việt Nam đang bộc lộ một khoảng cách lớn khi sinh viên tốt nghiệp chưa đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp. Tại tọa đàm “Giải mã nghịch lý ngành Công nghệ: Đại bàng gõ cửa nhưng nhân lực khép cửa”, nhiều ý kiến cho rằng cần tăng cường đào tạo lập trình từ bậc phổ thông để xây dựng nền tảng kiến thức vững chắc cho sinh viên trước khi vào đại học.
Khoảng Cách Giữa Đào Tạo và Nhu Cầu Thực Tiễn
Ông Chu Tuấn Anh, Giám đốc hệ thống đào tạo lập trình viên quốc tế Aptech, nhận xét rằng sinh viên đại học thường chỉ có từ 8 tháng đến 1 năm để học các công nghệ lập trình thực tế. Phần lớn thời gian còn lại dành cho các môn đại cương và thực tập, dẫn đến sự thiếu hụt kỹ năng khi ra trường. Thực tế, báo cáo từ nền tảng tuyển dụng TopDev chỉ ra rằng trong 57.000 sinh viên ngành công nghệ thông tin tốt nghiệp mỗi năm, chỉ khoảng 30% đáp ứng được yêu cầu của doanh nghiệp, số còn lại phải đào tạo thêm từ 3-6 tháng.
Bà Nguyễn Thị Thu Giang, Tổng thư ký Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ công nghệ thông tin Việt Nam (VINASA), cũng cho biết doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tuyển dụng nhân lực đủ kỹ năng, có khi chỉ chọn được 1-2 ứng viên từ hàng trăm đơn ứng tuyển.
Cần Nền Tảng Lập Trình Trước Khi Vào Đại Học
Ông Ngô Thanh Hiền, Giám đốc Công nghệ IBM Việt Nam, nhấn mạnh rằng sinh viên cần nắm được ít nhất 1-2 ngôn ngữ lập trình trước khi vào đại học để học chuyên sâu hơn. Với nền tảng lập trình từ phổ thông, sinh viên có thể dễ dàng nắm bắt kiến thức mới và theo dõi xu hướng công nghệ trên thế giới. Việc trang bị kiến thức lập trình từ sớm sẽ giúp sinh viên chủ động và không lệ thuộc hoàn toàn vào chương trình đào tạo tại đại học.
Ông Tô Hồng Nam, Phó cục trưởng Cục Công nghệ Thông tin, Bộ Giáo dục và Đào tạo, cho biết tin học đã trở thành môn học bắt buộc từ lớp 3, và học sinh sẽ được tiếp cận với kiến thức lập trình từ sớm, giúp các em hình thành ý thức nghề nghiệp. Các trường đại học hiện cũng kết nối với doanh nghiệp nhiều hơn, tạo điều kiện để sinh viên học theo dự án và có việc làm ngay sau khi ra trường.
Cần Thêm Các Kỹ Năng Khác
Theo ông Nam, bên cạnh kỹ năng lập trình, sinh viên cần trau dồi ngoại ngữ và kỹ năng mềm để nâng cao khả năng làm việc trong môi trường quốc tế. Đây là những yếu tố quan trọng mà cả trường học và bản thân sinh viên cần chú trọng trong quá trình đào tạo.
Hướng Tới Tương Lai: Đáp Ứng Nhu Cầu 500.000 Nhân Lực Công Nghệ
Bối cảnh ngành IT tại Việt Nam đang phát triển nhanh chóng, với nhu cầu dự kiến sẽ tăng thêm 500.000 lao động công nghệ vào năm 2025. Để đáp ứng nhu cầu này, các bên liên quan từ doanh nghiệp, trường học đến sinh viên cần có sự phối hợp chặt chẽ. Chỉ khi sinh viên được chuẩn bị tốt ngay từ phổ thông, có nền tảng lập trình, kỹ năng mềm và sự chủ động trong học tập, họ mới có thể đáp ứng kỳ vọng của các doanh nghiệp công nghệ hàng đầu và góp phần vào sự phát triển của ngành công nghệ thông tin Việt Nam.