Thực Trạng Du Học và Xu Hướng Không Trở Về
Theo báo cáo từ Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao, tại lễ công bố Hồ sơ di cư Việt Nam 2023, tỷ lệ du học sinh Việt Nam tự túc ở lại nước ngoài sau khi tốt nghiệp lên đến 70-80%. Được ước tính hiện có hơn 250.000 người Việt du học tại nhiều quốc gia, trong đó nhóm tự túc mỗi năm tăng thêm khoảng 10.000 người. Số lượng học sinh này phần lớn lựa chọn làm việc ở nước ngoài sau khi hoàn thành chương trình học.
Một số thống kê từ năm 2022 tại 12 địa phương cho thấy có hơn 8.850 du học sinh Việt Nam ra nước ngoài học tập, nhưng chỉ 1.160 người trở về nước, và trong năm 2023, con số này giảm xuống còn 543 người.
Lý Do Không Trở Về
Nguyên nhân chính khiến nhiều du học sinh không quay lại Việt Nam là mức thu nhập và đãi ngộ hấp dẫn ở nước ngoài. Ví dụ, tại Đài Loan, cử nhân ngành bán dẫn người Việt có thể kiếm được từ 25 đến 33 triệu đồng/tháng, mức này sẽ tăng lên từ 37 đến 55 triệu đồng nếu có trình độ thạc sĩ hoặc tiến sĩ. Bên cạnh đó, nhiều quốc gia cũng nới lỏng chính sách thị thực để giữ chân người lao động có trình độ, chẳng hạn Đức cho phép sinh viên quốc tế lưu trú thêm 18 tháng để tìm việc làm sau khi tốt nghiệp.
Những Giải Pháp Để Thu Hút Du Học Sinh Trở Về
Bà Phan Thị Minh Giang, Phó Cục trưởng Cục Lãnh sự, cho rằng để thu hút du học sinh trở về nước, cần có các cải cách đột phá, không chỉ về đãi ngộ mà còn về môi trường làm việc và cơ hội phát triển. Bà cũng nhấn mạnh vào khái niệm “tính di động chất xám,” khuyến khích người Việt ở nước ngoài đóng góp từ xa thông qua đầu tư, chuyển giao công nghệ và tri thức cho quê hương.
Các Thống Kê Liên Quan và Ngành Học Phổ Biến
Theo Bộ Tư pháp Hàn Quốc, Việt Nam hiện đứng đầu về số lượng sinh viên quốc tế tại đây với gần 86.000 người. Tại Nhật Bản, có khoảng 43.000 du học sinh Việt Nam, xếp thứ hai. Các quốc gia khác như Mỹ, Australia và Canada cũng ghi nhận lượng lớn sinh viên Việt Nam, với hơn 30.000 tại Mỹ và 44.000 tại Australia. Những ngành học được sinh viên Việt Nam lựa chọn nhiều nhất là Kinh doanh, Quản lý và STEM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học).
Kết Luận
Hiện tượng “chảy máu chất xám” đòi hỏi Việt Nam không chỉ xây dựng cơ chế khuyến khích nhân tài về nước mà còn phải tạo ra một môi trường kinh tế và khoa học sáng tạo, linh hoạt để người Việt có thể đóng góp cho đất nước từ bất kỳ đâu trên thế giới.