Kỳ thi học sinh giỏi THCS không còn những môn thi độc lập như Vật lý, Hóa học, Sinh học, Lịch sử hay Địa lý mà thay vào đó là các môn tích hợp theo chương trình giáo dục phổ thông mới. Điều này đặt ra thách thức cho các tỉnh, thành trong việc tìm giải pháp thi cử vừa đáp ứng yêu cầu tích hợp vừa đảm bảo độ chuyên sâu cho học sinh.
Cấu trúc thi tích hợp ở các địa phương
Mỗi địa phương có cách tiếp cận riêng trong việc tổ chức thi các môn tích hợp. Bắc Giang, ví dụ, tổ chức thi môn Khoa học tự nhiên gồm ba phân môn Vật lý, Hóa học, Sinh học, và Lịch sử – Địa lý cũng được tích hợp thành một môn với hai bài thi riêng. Học sinh được đăng ký thi một trong các bài thi và phần thi gồm cả kiến thức tích hợp và phần tự chọn chuyên sâu.
Tại Khánh Hòa, môn Khoa học tự nhiên và Lịch sử – Địa lý cũng được chia thành phần bắt buộc và tự chọn, tương ứng với kiến thức tích hợp và đơn môn chuyên sâu. Trong khi đó, Hải Phòng hoàn toàn áp dụng thi tích hợp với kiến thức chung, không tách ra thành các phần riêng cho học sinh lựa chọn.
Tầm quan trọng của việc giữ tính chuyên sâu
Dù chương trình học có các môn tích hợp, nhưng nhiều địa phương vẫn giữ phần thi đơn môn chuyên sâu. Lý do chính là để tạo nguồn học sinh giỏi cho các trường THPT chuyên, nơi học sinh vẫn được học theo từng môn riêng biệt. Điều này không chỉ giúp đảm bảo chất lượng đào tạo mà còn tạo thuận lợi cho giáo viên trong việc chấm bài thi.
Theo ông Đỗ Hữu Quỳnh, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Khánh Hòa, việc tổ chức thi đơn môn trong các môn tích hợp là cách phù hợp với điều kiện giáo viên hiện nay, khi hầu hết vẫn chỉ được bồi dưỡng thêm kiến thức tích hợp mà chưa có đủ giáo viên chuyên môn dạy tích hợp.
Sự đồng thuận và tác động cục bộ
Đại diện các tỉnh, thành cho biết dù cấu trúc đề thi khác nhau, nhưng mục tiêu của các kỳ thi học sinh giỏi là phát triển phong trào học tập và chọn lọc những học sinh xuất sắc, không ảnh hưởng tới kết quả tuyển sinh lớp 10 công lập. Mỗi địa phương có sự điều chỉnh riêng để phù hợp với điều kiện giáo dục và năng lực học sinh tại địa phương mình.
Chuẩn bị cho kỳ thi học sinh giỏi THCS
Các kỳ thi học sinh giỏi cấp THCS thường diễn ra vào cuối học kỳ I. Hiện tại, các địa phương đang tập trung xây dựng ngân hàng câu hỏi và đề thi để học sinh làm quen thông qua các cuộc thi cấp trường và cấp quận, huyện. Những học sinh đạt điều kiện sẽ tiếp tục tham gia kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh.
Việc tổ chức thi học sinh giỏi môn tích hợp đặt ra nhiều thách thức, nhưng đồng thời cũng mở ra cơ hội để cải thiện và nâng cao chất lượng giáo dục mũi nhọn tại các địa phương.