Trong những năm gần đây, phương thức xét tuyển sớm đã trở thành một xu hướng phổ biến tại nhiều trường đại học ở Việt Nam, mang lại một số lợi ích nhưng cũng dẫn đến tình trạng tỷ lệ trúng tuyển ảo cao. Điều này gây ra nhiều khó khăn trong công tác tuyển sinh và ảnh hưởng đến sự công bằng giữa các thí sinh và cơ sở đào tạo.
Tỷ lệ ảo cao và những hệ lụy
Do được tự chủ trong tuyển sinh, nhiều cơ sở giáo dục đại học đã chủ động triển khai phương thức xét tuyển sớm và dành một phần lớn chỉ tiêu cho phương thức này. Tuy nhiên, tỷ lệ trúng tuyển ảo trong xét tuyển sớm lại rất cao. ThS Nguyễn Quang Trung, Phó Trưởng phòng Truyền thông và Tuyển sinh, Trường Đại học Thương mại (Hà Nội), cho biết, dù xét tuyển sớm giúp thí sinh yên tâm, nhưng tỷ lệ thí sinh nhập học thực tế chỉ chiếm khoảng 30%, trong khi 70% là ảo.
PGS.TS Nguyễn Hữu Công, Phó Giám đốc Đại học Thái Nguyên, cũng nhận định rằng, việc xét tuyển sớm đã khiến nhiều thí sinh không tập trung hết khả năng cho kỳ thi tốt nghiệp THPT, dẫn đến tỷ lệ ảo trong tuyển sinh sớm lên tới 200 – 300%.
PGS.TS Lê Thành Bắc, Phó Giám đốc Đại học Đà Nẵng, đề xuất rằng từ năm 2025, Bộ GD&ĐT nên có quy định chỉ được công bố trúng tuyển sau khi kỳ thi tốt nghiệp THPT kết thúc, nhằm giảm bớt tình trạng ảo và đảm bảo sự công bằng trong tuyển sinh.
Cần xem xét lại phương thức xét tuyển sớm
ThS Nguyễn Quang Trung chia sẻ rằng, để hạn chế tỷ lệ ảo, Trường Đại học Thương mại đã áp dụng nhiều biện pháp kỹ thuật để kiểm soát. Tuy nhiên, việc “nở rộ” các phương thức xét tuyển sớm không chỉ gây khó khăn cho các cơ sở giáo dục mà còn cho cả cơ quan quản lý Nhà nước trong việc đảm bảo chất lượng đầu ra và duy trì sự công bằng trong hệ thống giáo dục.
PGS.TS Lê Đình Tùng, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Y Hà Nội, cũng cho rằng, cần có các quy định chặt chẽ hơn để đảm bảo chất lượng và tính công bằng của các phương thức xét tuyển, tránh việc chạy theo số lượng mà bỏ qua yếu tố chất lượng.
Quan điểm của Bộ GD&ĐT
Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn thừa nhận rằng, bên cạnh những ưu điểm, phương thức xét tuyển sớm cũng có nhiều mặt trái, đặc biệt là sự thiếu công bằng trong quá trình xét tuyển. Ông nhấn mạnh, cần phải nghiên cứu và điều chỉnh Quy chế tuyển sinh để đảm bảo quyền lợi của người học, đồng thời duy trì các nguyên tắc cơ bản như công bằng, khách quan, tin cậy và minh bạch.
Thứ trưởng cũng yêu cầu các đơn vị cần suy nghĩ thấu đáo về các phương thức tuyển sinh hiện nay, đồng thời tìm hiểu nguyên nhân vì sao các trường lại mong muốn xét tuyển sớm và có nhiều phương thức khác nhau. Từ đó, đề xuất các giải pháp phù hợp để đảm bảo sự ổn định và công bằng trong hệ thống tuyển sinh, đồng thời không ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng dạy và học cũng như việc đánh giá kết quả học tập của học sinh THPT.